توبه از گناهان منجر به حبط عمل ، پذیرفتنی است؟
اصل حبط اعمال، هنگام انجام گناه، تحقق می پذیرد ولی زمان مرگ، حتمی می شود و قطعیت پیدا می کند»
بر اساس این سخن ، توبه صحیح و مقبول، علاوه بر آنکه عقاب گناه را ساقط می کند، مانع از حتمی شدن حبط ثواب نیز می شود.

در مورد رابطه «حبط اعمال» و «توبه» چند پرسش، قابل طرح است از قبیل:
1- اگر کسی بعد از انجام گناهی که باعث حبط اعمال می گردد، پشیمان شود و به صورت صحیح و کامل توبه کند؛ آیا توبه او فقط عقاب و کیفر آن گناه را ساقط می سازد، یا اینکه علاوه بر آن، باعث می شود که ثواب عمل حبط شده نیز باز گردد؟
2- آیا در این باره، بین توبه فوری و توبه تأخیری تفاوتی وجود دارد؟ زیرا گاهی گناهکار، بلافاصله بعد از گناه، توبه می کند و گاهی دیگر، با فاصله و با گذشت زمان، توبه می کند.
3- آیا مقدار تأخیر توبه و فاصله زمانی میان انجام گناه و توبه، در تأثیر آن نقش دارد؟
در مورد این پرسش ها، چند پاسخ ارائه شده است. این پاسخ ها براساس دیدگاه های مختلفی است که در این مساله وجود دارد.
پاسخ اول: توبه، فقط عقاب و کیفر گناه را ساقط می سازد و در خنثی کردن حبط و باز گرداندن استحقاق ثواب نابود شده، هیچ تأثیری ندارد؛ زیرا طاعت پیشین، قابل بازگشت نیست چونکه زمان طاعت (یعنی انجام دادن فعل براساس دستور شرع) سپری شده است و به هیچ وجه نمی توان آن را باز گرداند استحقاق ثواب عمل حبط شده نیز قابل بازگشت نیست، زیرا آن استحقاق، حبط و نابود شده است و باز گرداندن معدود، امکان ندارد.
پاسخ دوم: توبه، باعث می شود استحقاق ثواب عمل حبط شده نیز باز گردد، زیرا توبه، در گناه به گونه ای تأثیر می کند که گویا گناهی انجام نشده است. وقتی انسان گناه می کند، این گناه مانع می شود که ثمره طاعت یعنی استحقاق ثواب، بروز کند. حال اگر او توبه کند، توبه اش آن مانع را برمی دارد و مرتفع می سازد؛ بنابراین، استحقاق ثواب محقق می شود، مانند آشکار شدن نور خورشید زمانی که ابرها از مقابل آن می رود و آسمان صاف می شود.
علّامه طباطبائی در زمینه زمان تحقق حبط اعمال می نویسد:
«اصل حبط اعمال، هنگام انجام گناه، تحقق می پذیرد ولی زمان مرگ، حتمی می شود و قطعیت پیدا می کند». 3 بر اساس این سخن علامه، توبه صحیح و مقبول، علاوه بر آنکه عقاب گناه را ساقط می کند، مانع از حتمی شدن حبط ثواب نیز می شود.